Opmerkingen over de familie van Lawick.
De stamboom van de familie van Lawick bleek een slecht uitgezochte brij van gegevens te zijn. Zoals bij zoveel families, komen voornamen vaak om de generatie voor, zodat vaak meerdere kleinzonen van dezelfde grootvader dezelfde voornaam hebben. Bij de van Lawicks wisselt de voornaam Ernst vanaf ca. 1530 af met de voornaam Hessel (nadat een Ernst van Lawick getrouwd was met de dochter van Hessel Martena) en voor die tijd met de voornaam Arend. Wat het ook niet overzichtelijker maakt, is dat omstreeks 1600 twee broers van Lawick (Ernst en Arend) gehuwd waren met twee zussen Knoppert (Elisabeth en Anna), en beide echtparen, naast nog meer kinderen, zonen hadden met de voornaam Johan en Thomas en dochters met de voornamen Margriet (Margaretha) en Jelle (Gabrielle). Vervolgens zijn twee van de zonen van Ernst en Elisabeth, namelijk Johan en Hessel, gehuwd met twee zusters van Middachten, Elisabeth Judith en Helena. Beide echtparen hebben naast andere kinderen, een zoon Zeger en een zoon Ernst.
Bij het uitzoeken van de relatie tussen de verschillende bekende van Lawicks heb ik me gebaseerd op internet-stambomen, gedigitaliseerde gegevens in de Nederlandse (en in mindere mate Duitse en Belgische) archieven, genealogische gegevens in tijdschriften (vooral De Nederlandse Leeuw), gegevens in diverse boeken en op internet verschenen publicaties waarin de naam "van Lawick", gespeld op diverse wijzen, voorkomt. Bij deze zoektocht kwam ik ook "van Lawicks" tegen die niet behoorden tot de voorouders van Ernestina van Pabst of hun nauwe verwanten. In Nederland zijn er vanaf ruwweg 1500 twee takken van de van Lawicks, door P. van Lawick van Pabst (1893) onderscheiden in de "Nijmeegse" tak en de "Veluwse" tak. De voorouders van Ernestina horen tot de "Veluwse" tak. Het eerste gedeelte van de "Nijmeegse" tak heb ik ook in kaart gebracht, zodat ik de van Lawick, die ik op internet, in boek of archief tegenkwam, makkelijker kon plaatsen. Voor 1500 is er veel onduidelijk in de relatie tussen de diverse van Lawicks. Ik heb geprobeerd alle Nederlandse van Lawicks die ik uit die periode tegenkwam, in mijn bestand op te nemen en te plaatsen in onderlinge relatie. Hierbij heb ik mij o.a. laten leiden door H. Ch. G. van Lawick (1953). Deze onderscheidt ook nog een derde van Lawick tak, de Herveltse tak, die in de 16de eeuw is uitgestorven.
Op een aantal punten kwam de informatie uit archieven en boeken niet overeen met de meest gangbare stambomen. Ik zal hieronder de belangrijkste punten toelichten:
- Johan en Hessel van Lawick (beide zonen van Ernst en Elisabeth Knoppert), gehuwd met resp. Elisabeth Judith en Helena van Middachten, hadden beide een zoon Ernst. Meestal wordt aangenomen dat Ernst, zoon van Johan, gehuwd was met Lydia van Landschot. Daarnaast wordt vaak vermeld dat er omstreeks dezelfde tijd een Ernst van Lawick was, gehuwd met Helena de Bedarides. Echter, volgens D.P.M. Graswinckel (1925), archivaris van het van Lawick archief, is Ernst e.v. Lydia van Landschot de zoon van Hessel en Helena, terwijl Ernst, e.v. Helena de Bedarides, de zoon is van Johan en Elisabeth Judith. Dit past bij het feit dat de kinderen van Ernst en Lydia erfgenamen zijn van Arend van Lawick, de zoon van Hessel en Helena. Volgens Graswinckel is Ernst, zoon van Johan en Elisabeth Judith, gehuwd met Helena de Bedarides. Ik heb in deze Graswinckel gevolgd.
- Zowel Ernst van Lawick en Elisabeth Knoppert als Arend van Lawick en Anna Knoppert hadden een dochter Margriet/Margaretha. Volgens de meeste op internet verschenen stambomen is Margriet, dochter van Ernst en Elisabeth, gehuwd met Johan ter Spill.
Dit is onjuist. Volgens de huwelijksinschrijving en te Deventer is Johan ter Spill in 1626 gehuwd met Margaretha, dochter van burgemeester Arend van Lawyck1. En volgens van Doornink & Nanninga Uitterdijk (1876) is de dochter Margaretha van Lawick van Ernst en Elisabeth Knoppert gehuwd met Johan Baptist Knoppert. Dit wordt geconfirmeerd door diverse andere stukken die aangeven dat Johan van Lawick, echtgenoot van Elisabeth van Middachten, een broer is van de Margaretha van Lawick die gehuwd is met J.B. Knoppert.
Overigens is er in diezelfde tijd (begin 17de eeuw) nog een Margaretha van Lawick/Lauwick. Deze was gehuwd met (1) Sjuck van Eysinga en (2) Gijsbert van Coevorden. Deze Margaretha is uit de "Nijmeegse" tak, een dochter van Maximiliaen van der Lauwick en Engel de Ruyter.
- In 1500 was er een Arend van Lawick die samen met zijn zonen Derick en Wilhem een verklaring afleggen dat zij niets zullen ondernemen tegen de stad Arnhem i.v.m. de gevangenschap van Arnt aldaar. Vaak wordt aangenomen dat deze Arnt de Arend van Lawick, gehuwd met Elisabeth Hack, en beleend met de Spykerkamp als erfgenaam van zijn broer Willem is. Echter, omstreeks die tijd zijn er verschillende Arend van Lawicks. Er is geen aanwijzing dat het hier dezelfde Arend betreft. Van Arend e.v. Elisabeth Hack zijn twee zonen, Ernst en Jan, bekend i.v.m. vererving van beleningen. Het is niet waarschijnlijk dat die beide zonen er in 1500 niet bij waren, terwijl de twee zonen, Dirck en Willem niet bij het vererven van de beleningen voorkomen. Ik heb daarom aangenomen dat het hier een andere Arend betreft. In die periode is er ook een Albert van Lawick, die in diverse documenten wordt aangeduid als de broer van Arend van Lawick. In de Navorscher heeft er een hele dicussie gestaan dat dit geen broers maar slechts neven waren, Hierbij baseerde men zich op de m.i. foute aanname dat de Arend van de broers dezelfde was als Arend, gehuwd met Elisabeth Hack. Als die aanname losgelaten wordt, zijn er geen aanwijzingen meer dat het onwaarschijnlijk is dat Arend en Albert broers waren. Hun broer zijn wordt ook ondersteund door de namen die vermeld staan in een zoenbrief bij de dood van de kleinzoon van Arend, ook Arend van Lawick genaamd.
- Met dank aan informatie toegestuurd door K.J. de Jager
|
